Homilia jest integralną częścią liturgii słowa. Jej prawzorem jest nauczenie Chrystusa Zmartwychwstałego, który wyjaśniał Pisma uczniom zdążającym do wsi Emaus. W liturgii synagogicznej z racji różnic językowych istniała konieczność tłumaczenia i wyjaśniania czytanych tekstów. Przepowiadanie było ściśle związane
z czytaniami tekstów biblijnych w ramach synagogi. Homiletom stawiano wysokie wymagania. Homilia była nie tylko pouczeniem ale także „słowem zachęty”. W wymiarze chrześcijańskim była ona wprowadzeniem w misterium, żywym słowem Kościoła.

Liturgiczny charakter homilii – związany ściśle z Eucharystią – wyrażał się w tym, iż głosił ją przede wszystkim biskup. Czynił to w pozycji siedzącej, trzymając ewangeliarz. Forma homilii była prosta, bez szczególnych dodatków. Mówiący zwracał się
z pozdrowieniem zebranych na początku i końcu. W historii również prezbiterzy mogli wygłaszać homilię. Z biegiem czasu, mając na uwadze dobrą słyszalność, głoszenie homilii przeniesiono na ambonę. Homilię wygłaszano po odczytaniu perykopy Ewangelii.

Obecna reforma widzi homilię jako związany z liturgicznym rokiem wykład tajemnic wiary i zasad życia chrześcijańskiego na podstawie świętych tekstów. Stanowi ona wykład zawierający pewien aspekt czytań Pisma świętego, albo wyjaśnienie tekstu występującego w częściach stałych liturgii. Homilia ma zatem na celu wyjaśnienie wiernym Bożego słowa zawartego w czytaniach oraz wskazanie jego współczesnej wymowy. Homilię należy głosić w niedzielę i święta podczas wszystkich Mszy odprawianych z udziałem ludu. Kościół zaleca również głoszenie homilii w dni powszednie danego czasu liturgicznego.

na podstawie: Liturgika t. IV Euchartystia x. B. Nadolski